Êóïîðîñ (â³ä ôðàíö. Couperose) - çàãàëüíà íàçâà äëÿ êðèñòàëëîãèäðàòîâ ñóëüôàò³â äâîâàëåíòíèõ ìåòàë³â. ̳äíèé êóïîðîñ - áëàêèòíèé ïåíòàã³äðàò, ùî ñêëàäàºòüñÿ ç ñóëüôàòó ìåäè ³ ìîëåêóë âîäè. ³í ìຠõ³ì³÷íó ôîðìóëó CuSO (4) • 5H (2) O.
Âàì çíàäîáèòüñÿ
- - ñóëüôàò ì³ä³;
- - âîäà;
- - ñòàêàí;
- - íèòêà;
- - ìàðëÿ àáî ô³ëüòðóâàëüíèé ïàï³ð;
- - ï³ùàíà áàíÿ;
- - ëîæå÷êà äëÿ ïîì³øóâàííÿ;
- - êåðàì³÷íà ïëèòêà;
- - ÷àøêà Ïåòð³ àáî ñêëÿíà êðèøêà.
²íñòðóêö³ÿ
Ñòâîð³òü íàñè÷åíèé ðîç÷èí ñóëüôàòó ì³ä³. Íà 200 ìë âîäè ïðè 20îC çíàäîáèòüñÿ íå ìåíøå 72 ã CuSO (4). Íåâåëèêèé êðèñòàëèê ñîë³ ïðèêð³ï³òü äî íèòö³ ³ îïóñò³òü ïðèìàíêó â ðîç÷èí. Íàêðèéòå ºìí³ñòü ìàðëåþ àáî ô³ëüòðóâàëüíèì ïàïåðîì. Çàëèøòå ðîç÷èí ïîâ³ëüíî âèïàðîâóâàòèñÿ ïðè ê³ìíàòí³é òåìïåðàòóð³. Öåé ñïîñ³á âèðîñòèòè êðèñòàë äîñèòü òðèâàëèé, â³í ìîæå çàéíÿòè òèæí³ àáî íàâ³òü ì³ñÿö³.
dz çá³ëüøåííÿì òåìïåðàòóðè âîäè ðîç÷èíí³ñòü ñóëüôàòó ì³ä³ çðîñòàº. Àëå ïî÷èíàþ÷è ç 80îC çì³íþºòüñÿ íå ñèëüíî. Íàëèéòå 300 ìë âîäè â âåëèêó ñêëÿíêó, äîäàéòå 200 ã ì³äíîãî êóïîðîñó, ïîñòàâòå íà ï³ùàíó áàíþ, íàãð³âàéòå. ×àñ â³ä ÷àñó ïîì³øóéòå ðîç÷èí, ïîêè âñÿ ñ³ëü íå ðîç÷èíèòüñÿ.
Çí³ì³òü ç ï³ùàíî¿ ëàçí³ ñòàêàí, ïîñòàâòå íà êåðàì³÷íó ïëèòêó ³ äàéòå ðîç÷èíó îõîëîíóòè. Âíåñ³òü çàòðàâêè - êðèñòàë ñóëüôàòó ì³ä³ íà íèòö³. Çàïàë ìîæå ðîç÷èíèòèñÿ, àëå öå íå âàæëèâî. Îñíîâíà ìàñà ñóëüôàòó ì³ä³ âèïàäå â îñàä.
Âèéì³òü íèòêó ç ðîç÷èíó, ïîâòîð³òü ïðîöåäóðó. Çíîâó íàãð³âàéòå ñòàêàí íà ï³ùàí³é áàí³, ïîêè îñàä íå ðîç÷èíèòüñÿ. Âèìêí³òü íàãð³â, íàêðèéòå ñòàêàí ÷àøêîþ Ïåòð³ àáî ïðîñòî ñêëÿíîþ êðèøêîþ, òðîõè ïî÷åêàéòå.
Âíåñ³òü â ðîç÷èí çàòðàâêè ç êðèñòàëàìè, íàêðèéòå ñòàêàí ³ çàëèøòå íà í³÷. Äî ðàíêó íà íèòö³ óòâîðþºòüñÿ êðèñòàë ðîçì³ðîì 5 ñì. Öå øâèäêèé ñïîñ³á âèðîñòèòè êðèñòàë ì³äíîãî êóïîðîñó.
Ïðè øâèäêîìó ñïîñîá³ çàïàë íå ìຠîñîáëèâîãî çíà÷åííÿ, ìîæíà îïóñêàòè íàâ³òü «ïîðîæíþ» íèòêó. Çàëèøèâñÿ ï³ñëÿ äîñâ³äó ðîç÷èí âèêîðèñòîâóéòå äëÿ ïîâ³ëüíîãî âèðîùóâàííÿ âåëèêî¿ êðèñòàëà.